Brus 21.06.2021. Nedavno je bruski kraj i crkvu Svetih Vrača u Žarevu posetio profesor dr Mirko Kovačević, arhitekta koji je na čelu tima koji radi na obnovi manastira Hilandar.
Profesor Kovačević je došao u neformalnu, prijateljsku posetu na poziv i inicijativu gospodina Milić Slobodana, ovogodišnjeg kolačara crkvene slave u Žarevu, koji je organizovao obilazak crkve i njene bliže okoline, ali i drugih lokaliteta bruskog kraja.
  |
U razgovoru sa profesorom, potvrđeno je predanje koje kaže da je današnja crkva Svetih Vrača sagrađena na ostacima mnogo starije crkve, najverovatnije iz srednjeg veka, o čemu postoje materijalni dokazi. Crkva je posetiocima takođe bila interesantna i zbog ikonopisa i ikonostasa koji je iz 1942. godine i potpuno je sačuvan .
O crkvi Sveti Vrači u Žarevu postoji zapis u knjizi Aranđela Rake Jeličića - "Bruski tragovi prošlosti i sadašnjosti“:
"Na levoj obali žarevačke reke nalazi se seoska crkva, a u njenoj porti seosko groblje. Crkva je posvećena Svetim Vračevima, 14. jul, a podignuta 1934.godine.
Predanje kaže da je na ovom mestu, nekada davno, postojala crkva koju su Turci porušili. Narod dolazi da na temeljima crkve sagradi novu. Sa sobom donosi vino i kolač da se, na početku iskopavanja i gradnje crkve, pomoli Bogu. Dolaze Turci, narod beži ostavljajući sve, alat, kolač i oltar koji su pronašli. Turci ih sustižu i sve poubijaju.
Kad je narod došao, u novije vreme, i počeo sa otkopavanjem stare crkve pronašao je, kažu, okamenjeni kolač.
Crkva koja je podignuta početkom ovog veka veličine je 10 x 4 metra. Pokrivena je crepom. Ima dva ulaza. Jedan na zapadnoj, a drugi na severnoj strani. Svetlost u nju prodire kroz nekoliko prozora. Crkva ima ikonostas i fresko je opisana. Freske je radio Nikolaj Mihailčenki, Rus, koji je u Brus došao posle 1917. godine.Godine 1988. godine crkva je renovirana, okrečena, prepokrivena i uvedena je električna energija. Velika zasluga za to pripada, pored ostalih, Goranu Đorđeviću. Na Svete Vrače, 14. jula, ovde se svake godine sjati mnogo sveta sa ovih okolnih brda, pa i šire. Milina je biti na ovom šumovitom prostoru, pored brze, haldne i čiste rečice, u ovoj dubodolini okruženoj brdima…"
(Iz knjige „Bruski tragovi prošlosti i sadašnjosti“ – Aranđel Jeličić)
Profesor dr Mirko Kovačević je arhitekta i nalazi se na čelu tima koji obnavlja manastir Hilandar. Na Svetoj Gori i u Hilandaru proveo je četiri decenije radeći na prikupljanju dokumentacije i arhitektonske građe i popisa arhitektonskog nasleđa. Sa akademikom Vojislavom Koraćem objavio je svojevremeno knjigu "Manastir Hilandar – konaci i utvrđenja". Sve to, kao i nekoliko hiljada fotografija, uveliko se koristi za izradu projekata za obnavljanje zadužbine Nemanjića.
Profesor Mirko Kovačević se još kao mlad student zainteresovao za stare spomenike, pa je i arhitekturu počeo da studira jer je zavoleo stare gradove i manastire. Radio je u Ravanici, na istorijskom kompleksu u Kruševcu, posle zemljotresa u Crnoj Gori obnavljao je stare gradove u Budvi, Baru i Ulcinju. Uradio projekat za obnovu manastira Milentija kod Brusa, radio je na obnovi manastira Lepenac i Rudenice kao i na potpunoj rekonstrukciji manastira Drenča u Župi, o čemu je sa arheološkinjom Gordanom Gavrić izdao autorsku monografiju "Manastir Drenča – od ruševina do hrama"...
Sveštenik Milan Kačarević
