Manastir Sveti Stefan nalazi se u ataru sela Lepenac kod Brusa na desnoj obali reke Rasine udaljen par stotina metara od regionalnog puta Brus - Kruševac.
Izgradnja manastira je počela tokom 14. veka i odvijala se u dve faze tada. Prema nekim podacima sagradio ga je Despot Stefan Lazarević najumniji srpski vladar tog vremena - predanja kažu, da je Stefan, dok je njegov otac car Lazar zidao crkvu Lazaricu u Kruševcu, svakog dana po jedna kola kamena ostavljao u Lepencu i tako sebi izgradio zadužbinu.
Takođe, postoje i navodi da je manastir izgradio vlastelin Radič Postupovič, koji je tada nosio titulu Veliki čelnik, a čija je baština bila srednjovekovni grad Koznik - koji je udaljen petnaestak kilometara od manastira.
Tokom svog postojanja manastir je više puta delimično rušen i spaljivan ali i obnavljan a poslednja rekonstrukcija je obavljena u periodu od 1968. do 1973. godine.
U manastiru tradicionalno na Badnje veče, oko ponoći, održava se loženje Badnjaka, doček položajnika a potom i Božićna Liturgija.
Manastir u Lepencu proslavlja manastirsku slavu trećeg dana Božića, 09. januara, na dan svetog arhiđakona Stefana koji je bio prvi je od sedam đakona koje su sveti apostoli rukopoložili i postavili na službu oko pomaganja sirotinje u Jerusalimu. Zato je i prozvan arhiđakonom.
U porti manastira u Lepencu 15. avgusta održava se crkveno-narodni sabor Svetog arhiđakona Stefana, koji počinje služenjem Svete Liturgije posle koje se održava litija sa sečenjem slavskog kolača - na koji dolaze vernici na molitveno sabranje i druženje u prazničnom raspoloženju do kasnih popodnevnih časova.
Manastir Sveti Srefan u Lepencu je od veoma velike važnosti za Srbiju i bruski kraj, prvenstveno kao istorijsko versko i kulturno mesto sa ogromnim turističkim potencijalom.
Nenad Miljković
