Stefan Dušan, odnosno Dušan Silni, prvi srpski car za vreme svoje vladavine Srbiju je doveo na vrhunac njene moći, uzdigao Srpsku pravoslavnu crkvu na nivo Patrijaršije, doneo Zakonik kojim je uspostavio pravni sistem u svojoj Carevini što je Srbiju tog vremena postavilo na pijedestal Evrope.
Car Dušan Silni smatra se najvećim srpskim vladarom Srbije koja je tada obuhvatala granice čak osam današnjih država, a jedini je iz dinastije Nemanjića koji nije proglašen za sveca. Svoju vladavinu je učvrstio i zakonikom koji je uz Zakonopravilo Svetog Save, najvažniji zakon (ustav) srednjovekovne Srbije. 
Dušanov zakonik donet je na saboru Vlastele i crkvenih velikodostojnika 21. maja 1349. godine u Skoplju, kasnije i dopunjen na saboru održanom 31. avgusta 1354. godine u Seru. Zakon je usvojen sa ciljem da se srpska država uredi propisima koji bi važili za celo carstvo i podjednako za sve podanike.
Dušanov zakonik je važio je za veoma strog zakonik, ali upravo zbog tih mera smanjena je korumpiranost, vandalizam i nekultura. Sadržao je 201 član, ali se, u zavisnosti od sačuvanog prepisa, sastoji od 135 do 201 člana.
Do danas je poznato da postoji 24 prepisa. Najstariji je struški prepiskoji nije sačuvan ceo, već samo deo. Sledeći je atonski prepis, kao i studenički prepis. Slede hilandarski, bistrički i prizrenski prepis koji ima najbogatiji tekst. U rakovačkom prepisu se nalazi poslednjih 12 članova i Reč cara Dušana uz Zakonik.
Prvih deo zakonika posvećen je crkvi, zatim slede odredbe koje se odnose na povlastice vlastele i slobodnih ljudi i njihove dužnosti, a potom odredbe koje govore o obavezama zavisnog stanovništva, sebara (kmetovi i zemljoradnici).
